Matthias Diependaele, Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, kent via agentschap Onroerend Erfgoed een premie van 2 miljoen euro toe voor de realisatie van het project be-Nature op de mijnsite van Beringen. "De toekomst van kolenwasserijen 1 en 3 is dankzij het project be-Nature verzekerd. De bescherming van beide monumenten werd in 2020 gedeeltelijk opgeheven om alle pistes voor het herbestemmingsproject open te laten. Een openbaar onderzoek en heel wat consultatierondes later beslissen we om de kolenwasserijen te behouden als beschermd erfgoed. Dankzij het project be-Nature, een unieke combinatie van architectuur en natuur, blijft de imposante beeldwaarde van de kolenwasserijen behouden en kunnen cruciale onderdelen van het vroegere productieproces beleefd worden. De mijnsite van Beringen is de grootste industriële erfgoedsite in Vlaanderen. Ook op Europees niveau is het een unieke site. Dat geeft veel mogelijkheden op educatief en toeristisch vlak", zegt minister Matthias Diependaele.

Omdat twee van de vier kolenwasserijen in slechte staat verkeren en een herbestemming moeilijk haalbaar leek, kreeg minister Matthias Diependaele de vraag om de procedure tot een gedeeltelijke opheffing van de bescherming op te starten. Minister Diependaele ging hierop in, waarna een openbaar onderzoek startte en de Vlaamse Bouwmeester werd aangesteld als intendant om een consensus te vinden tussen de verschillende partijen.

Dankzij een intensief ontwerpproces ontstond het be-Nature project. De kolenwasserijen 1 en 3 krijgen hiermee een creatieve en maatschappelijk verantwoorde invulling. Het project start van een restauratieprincipe waarbij de lokale natuur gecontroleerd wordt binnengebracht in een gedeelte van het mijnerfgoed. Het resultaat is een samenspel tussen natuur en erfgoed. De gedeeltelijke opheffing van de bescherming wordt stopgezet. Van een volledige sloop van de bovenbouw is geen sprake meer: een gedeelte van de kolenwasserijen wordt gericht ontmanteld met behoud van de belangrijkste erfgoedinstallaties. De eerste, meest beeldbepalende, traveeën van kolenwasserij 1 worden casco gerestaureerd. Kolenwasserij 3 blijft behouden en zal op termijn een herbestemming krijgen.

Karolien Sas, algemeen directeur be-MINE: "Eén jaar geleden werden de eerste plannen ontvouwd van be-NATURE, een restauratieprincipe waarbij de lokale natuur gecontroleerd wordt binnengebracht in een gedeelte van het mijnerfgoed. Het behoud van de beeldwaarde van de gebouwen stond centraal. Na een intensief consultatietraject met erfgoedverenigingen, de Vlaamse Bouwmeester, de kwaliteitskamer van stad Beringen, overheden en administraties, werden de plannen verfijnd en ligt er nu een breed gedragen totaaloplossing op tafel. De kolenwasserijen worden met respect voor het verleden opnieuw toegankelijk gemaakt voor bezoekers, met een fietspad via de historische kolensporen, een belevingswandeling doorheen het hart van het gebouw en een 360°-uitkijkpunt in de kapeltoren, het hoogste plekje van de mijnsite."

Tom Vanham, Algemeen Directeur van de Limburgse investeringsmaatschappij LRM: "Het is belangrijk dat er na dertig jaar leegstand opnieuw iets zal gebeuren met en in de Kolenwasserijen 1 en 3. be-MINE nv wil dat dit iconisch volume publiek toegankelijk wordt, zowel voor de Beringenaar als de vele bezoekers die ieder jaar naar de site komen. Erfgoed op een duurzame manier herbestemmen, vraagt veel studie- en voorbereidingswerk, en is daarnaast ook een heel dure aangelegenheid. We zijn de Vlaamse minister van Erfgoed, de heer Matthias Diependaele, en het agentschap Onroerend Erfgoed, dan ook bijzonder erkentelijk voor hun niet-aflatende steun en de toegezegde premie van 2 miljoen EUR. Om de financiering sluitend te maken kijken we bovendien niet enkel naar subsidies, maar willen we ook economische activiteiten een plaats geven in het gebouw."


INFO
De mijnsite van Beringen is de grootste industriële erfgoedsite in Vlaanderen, ze omvat 100.000 m² aan bestaand gebouwenpatrimonium. Het is de enige mijnsite waar zowel de gebouwen als de machines bewaard zijn. In Beringen vonden de eerste verkenningsboringen plaats in 1902. Vanaf 1919 werd er effectief steenkool ontgonnen. De eerste exploitatiebasis voor steenkool werd aangelegd tussen 727 en 789 meter onder de grond. De site onderging de laatste jaren heel wat transformaties, ze is geherstructureerd en gerestaureerd. Tijdens de periode 2015-2020 kende de Vlaamse overheid voor deze werken een totale premie van 20,5 miljoen euro toe via een protocolovereenkomst.