De tiendenschuur van het Kasteel van Heers is qua volume en opslagcapaciteit de grootste van Vlaanderen. Na de doortocht van storm Eunice in 2022 werd het reeds gehavende gebouw verder beschadigd. Herita gaat nu van start met de restauratie van deze imposante plek. De erfgoedstichting gunt de ontwerpopdracht aan aNNo Architecten uit Gent.

De erfgoedwaarde staat voor Herita centraal. "We kiezen resoluut voor een traditionele manier van restaureren. Ingenieurs laten vandaag graag moderne berekeningen los op historische gebouwen. Als gevolg daarvan wordt er vaak gekozen voor hybride systemen: stalen treksystemen bijvoorbeeld, om te voldoen aan hedendaagse stabiliteitsnormen. Als erfgoedstichting blijft Herita zo dicht mogelijk bij de historische context. We gaan alles in hout restaureren. Op die manier kunnen we het authentieke vakmanschap dat hier aanwezig is, bewaren voor toekomstige generaties. Samen met de monumentale tiendenschuur restaureren we dus in zekere zin ook het ambacht", zegt Matthias Francken, directeur van Herita.

Aangezien er nog geen finale bestemming is voor de kasteelsite van Heers, zullen Herita en aNNo Architecten het principe van slow growth toepassen. Zo kan simultaan met de aanvang van het ontwerptraject ook het herbestemmingstraject opstarten. Het vinden van een juiste invulling is immers een dynamisch proces waar verschillende stakeholders aan deelnemen. Het ontwerpdossier gaat bij aanvang uit van een casco-restauratie. De voorzieningen zijn flexibel en laten heel wat functies toe, zowel kort na de oplevering als verder in de toekomst. Dit jaar nog zal de aanbesteding worden uitgeschreven en de werf opgestart. Herita streeft naar CASCO oplevering in 2025.

"Zoals al onze restauratieprojecten, wordt ook dit een lerende werf,” zegt Caroline Geerts van Herita. "We hechten even veel belang aan het proces als aan het resultaat. Vrijwilligers, scholen en opleidingstrajecten worden zoveel mogelijk betrokken. Via constante dialoog met alle betrokken actoren wordt de werf levend, lerend en echt wervend. Iedereen die dat wil, zal hier kunnen komen helpen en - onder begeleiding van experten - al doende bijleren over oude technieken. De aannemers en aNNo zullen plaats maken voor het betrekken van al die helpende handen. Door mee te werken, zijn de vrijwilligers en de erfgoedgemeenschap die hier ontstaat gewapend om ook na de restauratie de zorg voor dit gebouw op zich te nemen. Op die manier kunnen vrijwilligers een belangrijke rol blijven spelen in de volgende levensfasen van het kasteel."